20 maja 2013 r. w samo południe
grupa ponad czterdziestu studentów zwiedzało Filtry Warszawskie.
Po bardzo skrupulatnej kontroli
dowodów, studenci weszli na teren Filtrów. Pogoda sprzyjała oglądaniu i
podziwianiu tego wyjątkowego i pięknego miejsca w Warszawie.
Warszawskie filtry wody wybudowane w latach
1883-1886, zlokalizowane między ulicami Koszykową, Krzywickiego, Filtrową i
Raszyńską. Ulica Williama Lindleya w Warszawie prowadzi wprost do wejścia na
teren Filtrów Warszawskich, mieszczących się przy ul. Koszykowej 81. Warszawskie
filtry należą do systemu wodociągów warszawskich zaprojektowanych i zbudowanych
przez brytyjskiego inżyniera Williama Lindleya.
Warszawska Stacja Filtrów przy
ul. Koszykowej od wielu lat znajduje się pod opieką stołecznego konserwatora
zabytków.
Wpisanie lindley'owskich filtrów
na listę Pomników Historii, obok m.in. rezerwatu archeologicznego w Biskupinie, katedry św. Wojciecha w Gnieźnie, czy Starego Miasta w Krakowie, to ogromne wyróżnienia nie tylko
dla Miejskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji w m.st. Warszawie
S.A., ale i dla miasta Warszawy. Dotychczas na liście Pomników Historii stolica
reprezentowana była przez historyczny zespół miasta z Traktem Królewskim i
zespołem pałacowym w Wilanowie.
Filtry Lindleya to zespół
obiektów technologicznych, z których najstarsze powstały jeszcze w XIX wieku
(filtry powolne, czy zabytkowa już wieża ciśnień), a najnowsze w XXI wieku
(Stacja Ozonowania Pośredniego i Filtracji na Węglu Aktywnym oddana do użytku w
październiku 2010 r.). Obiekt jest świadectwem XIX-wiecznej myśli technicznej,
dzięki której Warszawa znalazła się w czołówce miast europejskich posiadających
własny system wodociągowy.
Stacja, która służy Warszawie i
jej mieszkańcom niemalże nieprzerwanie od ponad 125 lat (po raz pierwszy woda z
filtrów popłynęła w 1886 r.), powstała dzięki zabiegom ówczesnego prezydenta
miasta – rosyjskiego generała Sokratesa Starynkiewicza. Projekt budowy wodociągów
i kanalizacji dla miasta Warszawy przygotował w 1876 r. wybitny angielski
inżynier William Lindley, a jego najstarszy syn William Heerlein Lindley objął
w 1881 r. funkcję naczelnego inżyniera budowy.
Główne obiekty zaplanowane przez
Lindleya, a więc zabytkowa już wieża ciśnień (wyłączona z użytku w latach 30.
XX w), budynki pompowni i kotłowni aktualnie pełniące funkcję sali muzealnej,
czy wciąż eksploatowane filtry powolne oraz zbiorniki wody czystej i surowej,
powstały w latach 1883-1926.
W 1933 r. oddano do użytku Zakład
Filtrów Pospiesznych. Efektowny budynek wybudowany w stylu art deco po dziś
dzień zachwyca wspaniałą architekturą i niepowtarzalnym wnętrzem. W hali
filtrów wciąż stoją marmurowe stoły operatorskie sprzed blisko 80 lat, a czas
wskazuje zabytkowy zegar z charakterystycznymi lampkami. Zmieniła się
technologia, naszpikowane elektroniką urządzenia zostały ukryte wewnątrz
zabytkowych zegarów.
W 1996 r. zrekonstruowano
zaginiony po wojnie pomnik Sokratesa Starynkiewicza, ustawiony w parku koło
wieży ciśnień.
Najnowocześniejszym obiektem
powstałym na terenie Stacji Filtrów jest Stacja Ozonowania Pośredniego i
Filtracji na Węglu Aktywnym, która podobnie jak wcześniejsze inwestycje, od
lindleyowskiej począwszy, ma za zadnie podnieść jakość oferowanej warszawiakom
wody. Architektura budynku stylem nawiązuje do elewacji historycznych
zabudowań.
Obiekt od wielu lat jest
odwiedzany podczas Nocy Muzeów. W każdą sobotę lipca i sierpnia organizowane są
także Dni Otwarte. W 2011 roku Stację Filtrów zwiedziło ponad 5 tys. osób.
Warszawskie Filtry otrzymały
także w roku 2011 wyróżnienie w corocznym konkursie na „Zabytek Zadbany”
ogłaszanym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, nadzorowanym
przez Generalnego Konserwatora Zabytków.
Stacja Filtrów od 2008 r.
znajduje się w rejestrze Zabytków Województwa Mazowieckiego.
Wpisanie obiektu na listę
Pomników Historii to poważny krok w kierunku wpisania stacji na listę
Światowego Dziedzictwa UNESCO.
Autor zdjęć: Ela Sankowska
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz